„Chróšćanske wjesne towarstwo staji krajnej domchowance žnjeńsku krónu“

... takle čitachmy 14. septembra 2009 w Sakskej nowinje. Tehdy bu naša žnjeńska króna w Biskopicach k prěnjemu razej jako najrjeńša króna Sakskeje hódnoćena. Tež 2012 w Sebnicy, 2016 w Torgawje, 2018 w Coswigu, 2020 w Drježdźanach a 2022 w Žitawje wobsadźichu naše króny 1. městno na krajnej runinje. Na wokrjesnej runinje smy hižo 2008 w Halštrowje dobyli.

Kak nastanje žnjeńska króna?

Najprjedy je kowar prašany

Jeho železne kodro spožči žnjeńskej krónje formu a ma z tym wosebity wliw na powšitkowny cyłkowny zaćišć.

Wot spočatka julija hromadźi so žito

Znajmjeńša štyri wšelake družiny maja to być. My smy rožku, pšeńcu, wows, nalětni ječmjeń a triticalu předźěłali. Wo to je so „duchowny nan“ našich krónow Jurij Kokla sam postarał. Wón je wuslědźił, hdźe je kotry bur kotre žito plahował. W prawym wokomiku zrałosće je wón – wězo z dowolnosću burow – žito z polow domoj wozył a w swojej něhdyšej hródźi k sušenju pójšał. Hladajo na mnóstwo nochce so čłowjekej wěrić, kelko žita je za jeničku krónu trěbne.

Wot kónca julija je potom wjele pomocnikow trěbnych

Kóžde stwjelco ma so wurjedźić a akuratnje na dołhosć přitřihać. Potom wjazaja so wotpowědnje družinje tři, štyri abo pjeć stwjelcow z groćikom do małeho kwěćelka. Tute rozrjaduja so do kistow.

Hdyž je dosć nadźěłane, móže so z wićom započinać. Tola kak ma króna na kóncu wupadać? Tutón wobraz ma Hana Grutcyna hižo před swojim duchownym wóčkom. Po wothłosowanju swojeho plana z Jurjom Koklu damy so do dźěła. Trójce rožka – dwójce pšeńca – jónu nalětni ječmjeń – dwójce pšeńca – trójce rožka – pjeć króć wows. Takle na přikład ličimy. Za tym kaž je muster, měnja so slěd, druhdy samo w kóždym rynku. Hana Grutcyna wije sama. Naprawo a nalěwo ma pomocnicu. Tutej ličitej dokładnje sobu a kładźetej jej kwěćelki  runostajnje pod grót, přeco w směrje, kaž so pokazowak časnika pohibuje.

Hdys a hdys přińdźetaj Jurij Kokla abo Siegbert Grutka pohladać. Wonaj widźitaj kóždy zmylk! Žana z našich krónow njeje nastała, bjez toho zo bychmy dźěle zaso próli a znowa wili.

Jako pycha smědźa so jenož přirodne materialije wužiwać.

Něhdźe 14 wječorow – trójce wob tydźeń dwě hodźinje – dźěła 10 do 15 wosobow, doniž njeje dźěło zdokonjane.

Někotre impresije z lět 2009 a 2012

Wubědźowanje

Wubědźowanje žnjenskich krónow a wěncow je wot 2017 oficialne wubědźowanje Swobodneho stata Sakska. Wuhotowar wubědźowanja bě 2020 Sakske statne ministerstwo za regionalne wuwiće, kotrež je Sakskemu zwjazkej žonow na kraju z. t. » organizaciju a přewjedźenje wubědźowanja do nadawka dało.

Hódnoćenje

Króny a wěncy so dwójce hódnoća, jónu přez jury a jónu přez publikum. Kriterije su:

• wonkowny/powšitkowny cyłkowny zaćišć
• wuwjedźenje/předźěłanje/ kwalita
• originalnosć/kreatiwita/ tradicija

Čestne městno w Sakskej statnej kencliji

Najrjeńša žnjeńska króna dźe potom najprjedy jónu do Drježdźan. Tam pokaza so w statnej kencliji.